پروانه ابراهیم‌خیل نجرابی، فعال حقوق زنان و از کسانی که در نخستین اعتراضات خیابانی علیه فرمان‌های زن‌ستیزانه طالبان شرکت داشت و نزدیک به یک ماه در بند طالبان بود، در گفت‌وگو با ایندیپندنت فارسی، در مورد عوامل بازداشت زنان فعال و معترض سخن گفت و سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله (کشور)، و امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، دو شخصیت کلیدی این گروه، را عاملان اصلی و مستقیم بازداشت و شکنجه زنان دانست.
پروانه گفت: «جز تجاوز، هر نوع خشونت دیگر را در زندان طالبان تجربه کردم. از سیلی و مشت و لگد تا شلاق و شوک الکتریکی، همه را برای شکنجه من استفاده کردند. اما من بیشتر از صدای ضجه‌های زنان، مردان و کودکانی که از اتاق‌های دیگر می‌شنیدم، شکنجه می‌شدم.»
عصر چهارشنبه، ۱۹ ژانویه ۲۰۲۲، نیروهای اداره استخبارات (اطلاعات) طالبان، پروانه ابراهیم‌خیل و یک عضو خانواده‌اش را در یک ایست بازرسی بازداشت کردند. پروانه، ۲۷ روز را در زندان طالبان با انواع شکنجه جسمانی و روانی سپری کرد و سرانجام پس از واکنش‌های شدید داخلی و بین‌المللی، با ضمانت و تعهد به سکوت، از زندان رها شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
پروانه در ادامه گفت: «وقتی در زندان به من خبر دادند که قرار است آزاد شوم، گفتند که جان تو را خلیفه سراج‌الدین حقانی بخشیده است.» او همچنین افزود که پس از آزادی، در دیدارش با نمایندگان دفتر هیات معاونت سازمان ملل در افغانستان (یوناما)، به او گفته‌اند که نمایندگان سازمان ملل، برای آزادی او با سراج‌الدین حقانی صحبت کرده‌اند.
پروانه سراج‌الدین حقانی و وزارت داخله (کشور) طالبان را مسئولان درجه‌یک بازداشت‌ها، بازجویی‌ها، و شکنجه‌های فعالان زن دانست.
با این حال، او تایید کرد که امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، که شخصیت «روسفید» طالبان در محافل بین‌المللی شناخته می‌شود، نیز در بازداشت و سرکوب فعالان زن نقش دارد. پروانه گفت: «امیرخان متقی پس از آزادی، حکم ممنوع‌الخروجی ما را صادر کرد و همه اسناد و مدارک سفر را از ما گرفتند تا از کشور خارج نشویم.» او همچنین تاکید کرد که متقی، با کتمان واقعیت در مورد بازداشت دختران و با اینکه در محافل بین‌المللی در مورد سرکوب و بازداشت زنان اظهار بی‌خبری می‌کرد، یکی از عاملان مستقیم سرکوب زنان به شمار می‌رود.
وزیر خارجه طالبان، همواره در نشست‌های جامعه جهانی و سازمانهای بین‌المللی، وانمود کرده است که از سرکوب زنان و بازداشت آنان اطلاعی ندارد. متقی در نشست اسلو، در پاسخ به پرسش‌هایی در مورد بازداشت پروانه ابراهیم‌خیل نجرابی و تمنا پریانی، از دختران معترض که همزمان با پروانه بازداشت شده بود، گفت که از بازداشت آن‌ها اطلاعی ندارد و در این مورد تحقیق خواهد کرد.
اما دختران و زنانی که در زندان‌های طالبان بوده‌اند و اکنون آزاد شده‌اند، همه اتفاق‌نظر دارند که امیرخان متقی مشخصا در مورد تنبیه و مجازات آن‌ها و صدور حکم ممنوع‌الخروجی برای آنان، دخیل بوده و موضع مشخصی داشته است.
با این حال، سراج‌الدین حقانی که رشته اصلی بازداشت‌ها و شکنجه‌ها به دست گروه او است، در مصاحبه‌ای با کریستین امانپور، خبرنگار شبکه جهانی سی‌ان‌ان، با صراحت گفت که «زنان بازیگوش را تنبیه می‌کنیم». او با این اصطلاح، به سرکوب و بازداشت زنانی که اعتراضات خیابانی راه انداخت بودند، اشاره کرد.
در همه روایت‌های زنان بازداشت‌شده که تاکنون با ایندیپندنت فارسی سخن گفته‌اند و برای حفظ امنیت آنان از افشای هویت واقعی‌شان خودداری می‌کنیم، رد پای شبکه حقانی مشخص و واضح است.
افزون بر این، زنانی که در بازداشت طالبان بوده‌اند، تاکید کرده‌اند که هیچ زنی در زندان برای رسیدگی به امور زنان وجود نداشته است. پروانه ابراهیم‌خیل نجرابی نیز این موضوع را تایید کرد و گفت: «از زمانی که بازداشت شدم، ۲۷ روزی که در زندان بودم و زمانی که آزاد شدم، هیچ زنی را به عنوان مسئول بخش زنان یا عضو گروه طالبان، ندیدم. شکنجه‌ها و بازجویی‌ها را هم مردان انجام می‌دادند.»
بازداشت و شکنجه زنان معترض در ۱۵ ماه گذشته پس از بازگشت طالبان به قدرت، یکی از موضوعاتی است که بارها سبب انتقاد سازمانهای حقوق بشری بین‌المللی و جامعه جهانی از طالبان شده است. با این حال، طالبان هیچ توجهی به این انتقادها نداشته‌اند و به روند سرکوب و بازداشت معترضان، به ویژه زنان، ادامه داده‌اند.
در تازه‌ترین مورد، طالبان در سوم نوامبر ۲۰۲۲، ظریفه یعقوبی را که او نیز از فعالان حقوق زنان است و در بیشتر اعتراضات خیابانی علیه طالبان شرکت داشت، در کابل بازداشت کردند. همراه با ظریفه، چهار همکار مرد او نیز بازادشت شدند که با گذشت بیشتر از ۲۰ روز، هنوز از سرنوشت آنان اطلاعی در دست نیست.
در همین حال، منابع خبری از بازداشت دو فعال زن دیگر در کابل به نام‌‌های فرحت پوپل‌زی و حمیرا یوسف، خبر دادند. هرچند سازمانهای بین‌المللی تاکنون با صدور بیانیه‌های متعدد، خواستار آزادی این زنان شده‌اند، طالبان هنوز هیچ پاسخ روشنی در این زمینه نداده‌اند.
طالبان در مورد پروانه ابراهیم‌خیل و تمنا پریانی نیز پاسخ روشنی به رسانه‌ها نداده بودند، اما بر اثر فشارهای سازمانهای بین‌المللی و اعتراضات زنان در داخل کشور، این افراد را با اخذ تعهد و ضمانت از خانواده‌های آنان، آزاد کردند.
